สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดสถานีควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม THEOS (THEOS Control and Receiving Station) สำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ที่อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี  โดยมี ดร.คุณหญิงกัลยา  โสภณพนิช  รัฐมนตรีว่าการกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กราบบังคมทูลรายงาน จากนั้นเสด็จฯ ไปทรงปลูกต้นราชพฤกษ์ที่หน้าอาคารสถานีควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม THEOS แล้วเสด็จฯ ไปทรงตัดแถบแพรเปิดอาคารสถานีควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม THEOS  เมื่อวันที่ 19 ตุลาคม 2552 เวลา 10.30 น.

              ต่อจากนั้น เสด็จฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการของสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ กอปรด้วยภาพจากดาวเทียมบริเวณโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  การพัฒนาระบบสารสนเทศพระราชกรณียกิจผ่านระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ภาพจากดาวเทียม THEOS บริเวณอำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี ขนาด 5 เมตร x 5 เมตร ภาพจากดาวเทียม THEOS บริเวณต่าง ๆ ที่เป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลก  การประยุกต์ข้อมูลดาวเทียม THEOS ด้านการเกษตร ป่าไม้ การจัดการทรัพยากรน้ำ  ตลอดจนภัยพิบัติ และในเวลา 11.15-11.30 น. เสด็จฯ ทอดพระเนตรการควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม THEOS ซึ่งโคจรผ่านสาธารณรัฐประชาชนจีน  ภูฏาน และบังกลาเทศ  โดยมี ดร.ดาราศี  ดาวเรือง รักษาการผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ กราบบังคมทูลสรุปการปฏิบัติการควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม  THEOS
 

              นับตั้งแต่ได้มีการลงนามโครงการดาวเทียม THEOS ภายใต้ความร่วมมือด้านเทคโนโลยีอวกาศระหว่างรัฐบาลไทยและรัฐบาลฝรั่งเศส เมื่อปี 2547 มีสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ (องค์การมหาชน) : สทอภ. กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี  เป็นหน่วยงานดำเนินโครงการดาวเทียม THEOS ที่พัฒนาร่วมกับบริษัท อีเอดีเอส แอสเตรียม (EADS Astrium) ประเทศฝรั่งเศส  ดาวเทียม THEOS (Thailand Earth Observation Satellite) ดาวเทียมสำรวจทรัพยากรดวงแรกของไทย  ได้รับการส่งขึ้นสู่วงโคจรเป็นผลสำเร็จเมื่อวันที่ 1 ตุลาคม 2551 เวลาในประเทศไทย 13.37 น. หรือ 6.37 น. ตามเวลามาตรฐานสากล (UTC) โดยจรวดนำส่ง (Launcher) “เนปเปอร์” (Dnepr) จากฐานส่งจรวด (Launch Base) เมืองยาสนี (Yasny) ประเทศรัสเซีย ดาวเทียม THEOS ได้ปฏิบัติตามภารกิจ โดยมีวิศวกร สทอภ. ทำการควบคุมและสั่งการจากสถานีควบคุมและรับสัญญาณดาวเทียม THEOS (ธีออส) ซึ่งตั้งอยู่ ณ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี  โครงการดาวเทียม THEOS มีฝ่ายปฏิบัติงานที่สำคัญ 3 ฝ่าย ดังนี้
              ฝ่ายปฏิบัติการภาคพื้นดิน (Control Ground Segment & Image Ground Segment) ทำหน้าที่วางแผนการถ่ายภาพของดาวเทียม คำนวณและควบคุมวงโคจร สั่งการควบคุมและติดต่อสื่อสารกับดาวเทียม รวมทั้งรับสัญญาณจากดาวเทียม บันทึกข้อมูล ผลิตข้อมูลและจัดเก็บในระบบคลังข้อมูลดาวเทียมเพื่อให้บริการผู้ใช้ทั่วโลก
              ฝ่ายปฏิบัติการดาวเทียม (Satellite Specialist) ทำหน้าที่วิเคราะห์สถานภาพการทำงานของระบบต่าง ๆ ของดาวเทียม เพื่อให้การทำงานเป็นไปอย่างราบรื่น มีประสิทธิภาพ ได้แก่ ระบบควบคุมอุณหภูมิและพลังงานระบบไฟฟ้า ระบบการจัดการข้อมูล ระบบการควบคุมวงโคจร และระบบกลศาสตร์ รวมทั้งวิเคราะห์เตรียมหาทางแก้ไขในกรณีเกิดเหตุผิดปกติขึ้นกับดาวเทียม
              ฝ่ายงานวิจัยและพัฒนาด้านวิศวกรรมดาวเทียม (Satellite Research and Development) เป็นการดำเนินการสร้างแบบจำลองต่าง ๆ การวิเคราะห์คำนวณด้วยระบบคอมพิวเตอร์และซอฟต์แวร์

 

              ดาวเทียม THEOS มีน้ำหนัก 750 กิโลกรัม ถ่ายภาพโดยใช้แหล่งพลังงานจากดวงอาทิตย์ มีวงโคจรสัมพันธ์กับดวงอาทิตย์ (Sun-synchronous) สูงจากพื้นโลก 822 กิโลเมตร โดยจะถ่ายภาพในเวลาประมาณ 10.45 น. ตามเวลาท้องถิ่น  ใช้ระยะเวลาในการโคจรรอบโลก (Period) 101.46 นาทีต่อรอบ ใช้เวลาสร้าง 3 ปี และออกแบบให้มีอายุการใช้งานไม่น้อยกว่า 5 ปี ดาวเทียม THEOS มีกล้องถ่ายภาพ 2 กล้อง คือ กล้องถ่ายภาพขาวดำรายละเอียดสูง (Panchromatic telescope) มีรายละเอียดภาพ 2 เมตร ความกว้างแนวถ่ายภาพ (Swath width)  22 กิโลเมตร สามารถ่ายภาพได้รอบโลกภายในเวลา 130 วัน ส่วนกล้องถ่ายภาพสี (Multispectral camera) มีรายละเอียดภาพ 15 เมตร  ควากว้างแนวถ่ายภาพ 90 กิโลเมตร  สามารถ่ายภาพได้รอบโลกภายใน 35 วัน  นอกจากนี้ ดาวเทียมยังสามารถปรับเอียงเพื่อถ่ายภาพซ้ำตรงตำแหน่งเดิมได้ทุก 1-5 วัน ดาวเทียม THEOS มีหน่วยความจำติดตั้งบนดาวเทียม จึงทำให้สามารถเก็บข้อมูลที่ถ่ายบริเวณของโลกได้
              ประเทศไทยได้รับประโยชน์จากดาวเทียม THEOS หลายด้าน  นับตั้งแต่การวางรากฐาน การสร้างองค์ความรู้และการพัฒนาบุคลากรด้านเทคโนโลยีอวกาศ  อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มบทบาทของไทยในเวทีอวกาศโลกให้ทวีความสำคัญยิ่งขึ้น  ด้วยการเป็นเจ้าของดาวเทียมที่สามารถควบคุมและสั่งถ่ายภาพได้ทั่วโลก  ขณะนี้ สทอภ. ได้ให้บริการข้อมูลดาวเทียม THEOS แก่หน่วยงานภายในประเทศทั้งภาครัฐ  เอกชน  และสถาบันการศึกษา  เพื่อนำไปใช้ประโยชน์ในด้านต่าง ๆ อาทิ การเกษตร  ป่าไม้  ทรัพยากรน้ำ  ภัยพิบัติ  ความมั่นคง  เป็นต้น  และในอนาคตอันใกล้นี้ สทอภ. จะให้บริการข้อมูลดาวเทียม THEOS แก่ผู้ใช้ (User) ในต่างประเทศทั่วโลกผ่านสถานีรับสัญญาณและเครือข่ายผู้แทนจำหน่ายในภูมิภาคต่าง ๆ ทั่วโลก

ผู้เผยแพร่ข่าว : นายปราโมทย์  ป้องสุธาธาร  กลุ่มงานประชาสัมพันธ์  โทร. 023544466 ต่อ 118
ถ่ายภาพโดย : น.ส.สุนิสา  ภาคเพียร กลุ่มงานประชาสัมพันธ์  โทร. 023544466 ต่อ 199