วันนี้ (14 มกราคม 2558)  เวลา 13.30 น.ดร.พิเชฐ ดุรงคเวโรจน์ ได้รับเกียรติให้เป็นประธานและกล่าวปาฐกถาพิเศษ ในหัวข้อเรื่อง “นโยบาย วิทยาศาสตร์เทคโนโลยี และนวัตกรรมเพื่อการปฏิรูปประเทศ” โดยมี รศ.ดร.คุณหญิงสุมณฑา พรหมบุญ ประธานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (กกอ.) พร้อมด้วยคณะกรรมการการอุดมศึกษา ร่วมรับฟังการปาฐกถาดังกล่าว เพื่อให้คณะกรรมการการอุดมศึกษาได้ทราบถึงความคืบหน้าถึงแนวคิดเรื่องการพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.)   เพื่อการปฏิรูปประเทศแบบก้าวกระโดด ณ ห้องประชุมศาสตราจารย์วิจิตร ศรีสอ้าน ชั้น 5 สำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา (สกอ.)

 

นโยบายรัฐบาลเพื่อการสนับสนุนวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม ได้แก่

     - เพิ่มการลงทุนด้าน วทน. เป็น  1% ของ GDP และเพิ่มสัดส่วนของการลงทันระหว่างภาครัฐและเอกชน

     - ปฏิรูประบบบริหารจัดการ วทน. เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการสร้างความเชื่อมโยงกับภาคเอกชน

     - เร่งการพัฒนากำลังคนวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรมผ่านมาตรการต่างๆ เช่น STEM, Talent Mobility, Work - integrated Leaning, iTap และการพัฒนากำลังจะต้องควบคู่ไปกับการพัฒนาภาคการผลิต

     - ปฏิรูประบบการให้แรงจูงใจ กฎหมาย กฏระเบียบเพื่อสนับสนุนการใช้ประโยชน์งานวิจัยและทรัพย์สินทางปัญญาสู่เชิงพาณิชย์

     - กำหนดเงื่อนไขให้มีการลงทุนใน วทน. ของการลงทุนในโครงการขนาดใหญ่ (Mega Projects) ช่วยลดการนำเข้าเทคโนโลยี พึ่งพาเทคโนโลยีของตนเองมากขึ้น ซึ่งจะเปิดโอกาสให้ภาคการผลิตของไทยเข้ามามีส่วนร่วมมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง โครงการระบบราง โครงการด้านพลังงาน และโครงการด้านบริหารจัดการน้ำ

      - กำหนดเงื่อนไขของการจัดซื้อจัดจ้างของภาครัฐให้เป็นเครื่องมือส่งเสริมนวัตกรรมในภาคอุตสาหกรรมยุทธศาสตร์ของประเทศ

      - พัฒนาและปรับปรุงโครงสร้างพื้นฐาน วทน. ของประเทศ เพื่อสนับสนุนการทำวิจัยและพัฒนาและพัฒนาสู่เชิงพาณิชย์ เช่น ระบบ ICT, ห้องปฏิบัติการ ศูนย์วิจัย ฯลฯ

 

       ดร.พิเชฐ กล่าวถึง เหตุผลที่ต้องปฏิรูป วทน.  ของประเทศ คือ1.) วทน.  เป็น accelerator ให้ประเทศไทยออกจากกลุ่มประเทศที่มีรายได้ปานกลางได้ ในระยะเวลาไม่นานเกิน  2.) ประเทศไทยมีโจทย์ทางเศรษฐกิจและสังคมจำนวนมากที่ต้องการทางออก (Solution) ใหม่ๆ ที่ต้องใช้ วทน. 3.) ประเทศไทยยังมีจุดแข็งหลายอย่างที่สามารถเป็นฐานสำหรับการพัฒนาแบบก้าวกระโดดได้หากจัดระบบ วทน. เข้าหนุนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 4.) ระบบนวัตกรรมแห่งชาติของประเทศไทยมีข้อจำกัดในการดำเนินการให้เกิดประสิทธิผลทั้งในเชิงโครงสร้างและเชิงกลไกล

 

UNCTAD STI Policy Review (2014)

  -   Government Policy/Initiatives :  มีการออกแบบนโยบายและแผน วทน. ไว้อย่างดี แต่มีปัญหาอย่างมากในการขับเคลื่อนนโยบายดังกล่าวสู่ภาคปฏิบัติ อุปสรรคที่สำคัญคือ  โครงสร้างการกำกับและการบริหารจัดการดูแล วทน.(governance structure) และการขาดยุทธศาสตร์และเป้าหมายในการขับเคลื่อน

- Innovation  Climate and Trends (ecosystem):

     -     มหาวิทยาลัยและสถาบันวิจัยของรัฐส่วนใหญ่ขาดการเชื่อมโยงและการทำงานร่วมกับภาคอุตสาหกรรม

     -     องค์กรกลางยังมีบทบาทจำกัดในการส่งเสริมพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรม ยกเว้นกรณีของสถาบัน HDD

      -    มีบริษัทที่เป็น technology – based firms จำนวนน้อย และระบบสนับสนุน  technology start-ups  มีจำกัด

   -  Innovation Promotion Scheme :  มีโปรแกรมการสนับสนุนทางเงินแก่ SMEs และการสร้างนวัตกรรมอยู่จำนวนหนึ่ง เช่น โครงการคูปองนวัตกรรม โครงการ  iTAP  และอื่นๆ อย่างไรก็ตาม โปรแกรมเหล่านี้มีลักษณะกระจัดกระจายเป็นส่วนเล็กๆและขาดการเชื่อมโยงบูรณาการกัน ส่งผลให้โปรแกรมสนับสนุนนวัตกรรมเหล่านี้ ไม่ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาเทคโนโลยีและขีดความสามารถทางการแข่งขันของประเทศแต่อย่างใด

 

     -  R&D Programs:   ระบบสนับสนุนการวิจัยและพัฒนาการจัดโครงสร้างที่ดี แม้จะมีโปรแกรมสนับสนุนอยู่มาก แต่ขนาดของโครงการและเม็ดเงินที่สนับสนุนเล็กน้อยเกินไป นอกจากนี้ ไม่มีการจัดลำดับความสำคัญ  และไม่มีระบบติดตามและประเมินผลการให้ทุนวิจัยและพัฒนาที่มีประสิทธิภาพ

   -    Human Resources, education and colture :

        -     บุคลากรด้าน  วทน.  ไม่เพียงพอ คุณภาพไม่สูง

        -     ขาดการส่งเสริมทักษะด้าน entrepreneurial and innovation

        -     นักเรียนที่จบจากสถาบันอาชีวศึกษามีประมาณและคุณภาพไม่เพียงพอต่อความต้องการของภาคอุตสาหกรรม

         -    สื่อการเรียนรู้การสอนและคุณภาพครูยังต้องได้รับการพัฒนาและยกระดับอีกมาก

 

         ทั้งนี้ ดร. พิเชฐ ได้กล่าวทิ้งท้ายว่า”วิทยาศาสตร์ไม่ได้อยู่ที่กระทรวงวิทยาศาสตร์ที่เดียว แต่วิทยาศาสตร์อยู่ที่ตัวเราทุกคน และอยู่กับทุกกระทรวงและวิทยาศาสตร์นอกเหนือจากคำว่าวิทยาศาสตร์แล้ว วิทยาศาสตร์จะต้องเป็นข้อต่อ ให้กับการพัฒนาประเทศไทยต่อไปด้วย

 

 

เขียนข่าวโดย : นางสาวชลธิชา แสงเทียนสุวรรณ

ภาพข่าวและวีดิโอ : นายปราโมทย์ ป้องสุธาธาร, นายรัฐพล หงสไกร

กลุ่มงานประชาสัมพันธ์ สบ.