การตรวจนับจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4 ของผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี และผู้ป่วยเอดส์ มีความสำคัญ เพราะจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4เป็นตัวบ่งบอกสถานะของผู้ติดเชื้อ และผู้ป่วยเอดส์และใช้พยากรณ์ความรุนแรงของโรค รวมทั้งใช้กำหนดการให้ยาต้านไวรัสแก่ผู้ติดเชื้อ วิธีมาตรฐานที่ใช้ในการตรวจนับจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4 ในปัจจุบันคือวิธีโฟลว์ ไซโตเมทรี (flowcytometry) ซึ่งเป็นวิธีที่น่าเชื่อถือ แต่ต้องใช้ชุดน้ำยานำเข้าจากต่างประเทศและใช้เครื่องโฟลว์ ไซโตมิเตอร์ (flow cytometer) ซึ่งมีราคาหลายล้านบาททำให้การตรวจนับจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4 มีค่าใช้จ่ายสูง นอกจากนี้เครื่องโฟลว์ ไซโตมิเตอร์ ในประเทศไทย ยังมีอยู่ไม่ทั่วถึง จึงมีปัญหาในเรื่องการส่งตัวอย่างเลือดและราคาในการตรวจ
ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) และสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)สนับสนุน รศ.ดร.วัชระ กสิณฤกษ์ ศ.นพ.ธีระ ศิริสันธนะ และอาจารย์กิตติพงศ์ รุ่งเรืองธนะกิจ จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ผลิตน้ำยา (โมโนโคลนอลแอนติบอดี) ที่มีความจำเพาะต่อซีดี 4 บนเม็ดเลือดขาว และนำแอนติบอดีที่ผลิตได้มาพัฒนาเป็น ชุดตรวจนับจำนวนเม็ดเลือดขาว ชนิดซีดี 4 ที่ใช้หลักการแตกต่างจากชุดน้ำยาจากต่างประเทศ ชุดน้ำยานี้สามารถตรวจนับเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4 โดยไม่ต้องใช้เครื่องโฟลว์ ไซโตมิเตอร์ แต่ใช้เครื่องวิเคราะห์เม็ดเลือดอัตโนมัติ (Auto-matic blood cel analyzer) ที่มีใช้ในโรงพยาบาลทุกแห่งตรวจนับแทน
จากการเปรียบเทียบชุดน้ำยาที่พัฒนาขึ้นใช้กับเครื่องวิเคราะห์เม็ดเลือด อัตโนมัติ กับชุดน้ำยาที่ใช้กับเครื่องโฟลว์ไซโตมิเตอร์จากต่างประเทศ พบว่าชุดน้ำยาที่พัฒนาขึ้นมีประสิทธิภาพดีเทียบเท่ากับชุดน้ำยานำเข้าจาก ต่างประเทศชุดน้ำยาที่ผลิตโดยนักวิจัยไทย มีราคาถูก วิธีการตรวจง่ายไม่ต้องใช้เครื่องมือราคาแพง ทั้งยังใช้ได้กับเครื่องวิเคราะห์เม็ดเลือดอัตโนมัติที่มีอยู่แล้วในโรง พยาบาลทั่วไป การนับจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิดซีดี 4 จึงทำได้ในโรงพยาบาล ทั่วไป และรู้ผลการตรวจภายใน 1 ชั่วโมง ช่วยลดปัญหาเรื่องการส่งตัวอย่างเลือดไปตรวจ และแพทย์สามารถได้ผลการตรวจในวันเดียวกันเพื่อประกอบการรักษา
ประโยชน์ของผลงาน
ชุดน้ำยาที่ผลิตขึ้นนี้ มีประโยชน์มากต่อวงการสาธารณสุขไทย ในการรักษาและดูแลผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยเอดส์ ทั้งยังช่วยลดการนำเข้าชุดน้ำยาจากต่างประเทศได้อีกด้วย ป่จจุบัน ไบโอเทค ได้ถ่ายทอดเทคโนโลยีนี้ให้กับ บริษัท ไอเมดลาบอราทอรี่ จำกัด ดำเนินการผลิตและจำหน่าย เพื่อให้ชุดน้ำยานี้ถูกนำมาใช้ในตรวจการทำงานของระบบภูมิคุ้มกันของผู้ติด เชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ อย่างทั่วถึงทั้งประเทศ
ชื่อผู้ผลิตผลงาน :
ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
รศ.ดร.วัชระ กสิณฤกษ์
ศ.นพ.ธีระ ศิริสันธนะ
อาจารย์กิตติพงศ์ รุ่งเรืองธนะกิจ